مشاوره جریان فعال و پویایی بین مراجع و مشاور است که از طریق آن مراجع نحوه برقراری ارتباط با دیگران را میآموزد؛ شیوههای معقول برای ارضای نیازهایش را یاد میگیرد؛ احساسات ناشناختهاش را میشناسد؛ اطلاعات وسیع و عمیقی درباره خویشتن به دست میآورد و پس از شناخت اهداف زندگی، چگونگی رسیدن به آنها را معین میسازد. از این دیدگاه، اعتقادات و نگرشها و رفتار و در نهایت شیوه زندگی فرد از طریق مشاوره دگرگون میشود.
در تعریف مشاوره باید گفت که مشاوره فرآیندی تخصصی بین مراجع و مشاور است که از طریق آن مراجع با کمک مشاور به بررسی و تحلیل مشکلش اقدام میکند، بر نکات ناشناخته شخصیت خود آگاهی مییابد، بر اثر تعامل و رابطه مشاورهای با مشاور، به جستجوی راه حل برای مشکلاتش میپردازد.
مشاوره جریان فعال و پویایی بین مراجع و مشاور است که از طریق آن مراجع نحوه برقراری ارتباط با دیگران را میآموزد؛ شیوههای معقول برای ارضای نیازهایش را یاد میگیرد؛ احساسات ناشناختهاش را میشناسد؛ اطلاعات وسیع و عمیقی درباره خویشتن به دست میآورد و پس از شناخت اهداف زندگی، چگونگی رسیدن به آنها را معین میسازد. از این دیدگاه، اعتقادات و نگرشها و رفتار و در نهایت شیوه زندگی فرد از طریق مشاوره دگرگون میشود.
مشاوره به معنی همکاری کردن و رأی و نظر دیگری را در انجام کاری خواستن است. مشاوره جریانی است که در آن وجود ارتباط خاص بین مراجع و مشاور ضرورت دارد. مراجع معمولاً با مسئله و مشکلی عاطفی مواجه است و مشاور در ارائه راه حل برای مشکلات عاطفی تخصص دارد. مشاور از طریق برقراری رابطه مشاورهای، به مراجع کمک میکند تا راهحلی برای مشکلش پیدا کند. مشاوره یکی از خدمات راهنمایی به شمار میرود و ارائه اطلاعات صرف و پند دادن و تلقین عقاید مشاوره محسوب نمیشود؛ زیرا در این موارد ارتباط مشاورهای که لازمه درمان است وجود ندارد و مشاور صرفاً افکار و عقایدش را برای دیگری بیان میکند.
از طریق مشاوره مشکلات کنشی نسبتاً سطحی مراجع که خود در اثر یادگیری پدید آمدهاند، درمان میشوند. از طریق مشاوره، سازش مراجع با خود و دیگران و نیز مسئولیتپذیری و بلوغ عاطفی وی افزایش مییابد.
مشاوره چیست؟
مشاوره رابطهای آموزشی بین مراجع و مشاور است که در آن بر یادگیری تأکید میشود. در این تعریف، مشاور میکوشد تا با بهرهگیری از صلاحیتهای علمی و تجارب شغلی خود، مراجع را در شناخت امکانات و کسب بینش بیشتر در جهت حل مشکلاتش یاری دهد.
در مشاوره نباید صرفاً حل مشکلات آنی مراجع مد نظر باشد، بلکه نقش اصلی و اساسی مشاوره ایجاد و توسعه اعتماد به نفس و استقلال و افزایش قدرت مبارزه با مشکلات و گسترش رشد فکری مراجع است.
مشاوره رابطه یاریدهندهای است که مراجع پس از شناخت خصوصیات خویش، در نهایت تصمیمگیری معقول و مناسب را یاد میگیرد. مشاوره فرآیند تخصصی ویژهای است که مراجع از طریق ارتباط با مشاور، به حل مشکلش موفق میشود.
مشاوره فرآیندی آموزشی است که به رشد شخصیت فرد میانجامد. مشاوره رابطهای هدفدار و پویاست که مراجع را در خودشناسی و تصمیمگیری مناسب و برآوردن نیازهایش یاری میدهد.
به طور خلاصه مراجع از طریق گفتگو با مشاور در یک جو مملو از تفاهم، خود را بهتر و بیشتر میشناسد، چگونگی تصمیمگیری را میآموزد و سرانجام راهحلی برای مشکلش پیدا میکند.
مشکل مراجع ممکن است در زمینههای عاطفی، ذهنی، اجتماعی، اخلاقی، تحصیلی، خانوادگی یا شغلی باشد. مشاور باید محیطی مملو از درک، همدلی و تفاهم ایجاد کند تا مراجع احساس آرامش و امنیت کند و مسائل خود را صادقانه بازگو کند.
از این رو در مشاوره اولاً برقراری تعامل و رابطه مداوم و هدفدار بین مشاور و مراجع ضروری است، ثانیاً هدف غائی، اتخاذ تصمیمی منطقی و معقول است که با نیازها و امکانات شخصی و اجتماعی مراجع سازگار باشد.
انواع روش های مشاوره
مشاوره می تواند به صورت فردی و گروهی انجام شود. در مشاوره فردی، یک مراجع برای حل مشکلش با مشاور رابطه مشاوره ای بر قرار می کند.
هدف مشاوره فردی:
هدف مشاوره فردی افزایش سازگاری مراجع و در نهایت اتخاذ تصمیمی منطقی و معقول است که با نیازها و امکانات شخصی و اجتماعی او سازگار باشد.
در حالی که مشاوره گروهی یک تجربه اجتماعی است که در آن موانع رشد و نگرش های افراد گروه در یک محیط مطمئن و ایمن بررسی می گردد. مشاوره گروهی جریانی رو در رو بین چند نفر است با هدف تبادل نظر در زمینه علایق و مشکلاتی که افراد گروه در ارتباط با خود و یا در تعامل با دیگران دارند.
هدف نهایی مشاوره گروهی چیست؟
هدف نهایی مشاوره گروهی تصمیم گیری منطقی درباره موارد مطرح شده در گروه می باشد.
مشاور کیست؟
مشاور یا راهنما باید خصوصیات ویژه ای داشته باشد. این خصوصیات در نتیجه کار مشاور تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت. بنابراین در این مقاله چند ویژگی اصلی مشاور را ذکر کرده ایم.
به انسان ها و حل مسائل و مشکلات آن ها علاقمند باشد.
مشاور باید باهوش باشد و به صراحت و فصاحت صحبت کند. بتواند به خوبی استدلال کند و مطالب را به درستی بفهمد و درک کند.
مشاور باید از سلامت جسمانی و روانی بهرمند باشد.
صبور باشد و در روابطش با دیگران به طور انعطاف پذیر عمل کند. در روابط خود نخواهد کسی را به تبعیت از خویش مجبور کند.
به دیگران احترام بگذارد و مهربان، صمیمی و رازدار باشد.
از محدودیت ها و توانایی های خودش آگاه باشد.
در زمینه های روانشناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، جامعه شناسی، امکانات شغلی و تحصیلی و بهداشتی جامعه آگاهی کافی داشته باشد.
خدمت صادقانه و خالصانه به همنوع را مد نظر قرار دهد.
به مطالعه کردن و افزایش مهارت ها و دانش خود علاقمند باشد و در جریان جدیدترین مطالب علمی زمینه کاری خود قرار داشته باشد.
بتواند عقاید و نظراتی را که خود به آن ها معتقد نیست، تحمل کند.
مشاوره خانواده
مشاوره خانواده یکی از انواع و شاخه های راهنمایی و مشاوره است. مشاوره خانواده یا راهنمایی و مشاوره خانواده، فرآیندی است که از طریق آن روابط متعادل و سالم بین اعضای خانواده برقرار می شود. از طریق مشاوره خانواده آرامش و آسایش اعضای خانواده تامین می شود.
تعریف خانواده از دیدگاه روانشناسی:
خانواده معمولا از زن و مرد و تعدادی فرزند که روابطی بین آنان حاکم است، تشکیل می شود. ممکن است روابط بین زن و مرد، پدر و فرزندان، مادر و فرزندان و فرزندان با یکدیگر مختل گردد و برای تمام اعضای خانواده مشکلاتی به وجود آورد. راهنمایی و مشاوره خانواده با ارائه روش های صحیح تربیتی، به ایجاد تعادل و رابطه سالم و سازنده بین اعضای خانواده اقدام می کند.
آخرین دیدگاهها